Danas se navršava tačno 16 godina od kada je u kragujevačkoj fabrici Crvena Zastava zvanično zaključena proizvodnja legendarnog automobila Jugo, poznatijeg u inostranstvu kao Yugo. Ovaj mali automobil, koji je na tržište uveden 1980. godine, uspeo je da se upiše u automobilske anale Balkana, ali i šire, kao jedan od najprepoznatljivijih simbola nekadašnje Jugoslavije.
Priča o Jugu ima mnogo sličnosti sa sudbinom zemlje u kojoj je nastao – ambiciozan, jedinstven i dostupan širokim masama, ali na kraju suočen s ekonomskim, političkim i tehničkim izazovima. Zasnovan na mehanici Fiata 127, evropskog automobila godine 1972., Jugo je prvobitno bio namenjen modernizaciji jugoslovenskog voznog parka. Njegova proizvodnja započeta je 28. novembra 1980. godine, s planom da prvi primerak napusti proizvodnu traku na tadašnji Dan republike, 29. novembra.
Iako malenih dimenzija i jednostavnog dizajna, Jugo 45 krio je provereni F100 motor zapremine 903 ccm, a ubrzo se pozicionirao kao dostupan i funkcionalan automobil koji je zadovoljavao potrebe prosečnog vozača. Zbog ambicije da se plasira na međunarodno tržište, 1985. godine započet je njegov (pre)ambiciozan izvoz u Sjedinjene Američke Države, gde je preimenovan u Yugo i unapređen u skladu sa tamošnjim standardima. Ipak, uprkos solidnim početnim rezultatima prodaje, ubrzo je stekao lošu reputaciju i dospeo na mnoge liste najgorih automobila, dok su evropski tržišni izazovi samo dodatno otežavali njegov put.
Tokom svoje 28-godišnje proizvodnje, Jugo je izvožen u mnoge zemlje, uključujući Nemačku, Francusku, Poljsku i Veliku Britaniju. U Italiji je bio brendiran kao Innocenti Koral, ali je širom sveta bio poznat kao jedan od simbola istočnoevropske auto-industrije.
Ukupno je proizvedeno 794.428 primeraka, a poslednji Jugo sišao je s proizvodne trake u Kragujevcu 11. novembra 2008. godine, nakon što je Zastavu preuzeo Fiat. Ovaj mali automobil ostavio je neizbrisiv trag, gotovo kao njegovi slavni prethodnici ‘Fića’ i ‘Stojadin’, i zauvek će ostati deo istorije ovih prostora.
